სურათი მეოთხე
სოფელი იღვიძებს. მამლების ყივილს, ძროხების შორეულ ბღავილსა და თხების კიკინს, შიგადაშიგ ხვრინვის ხმაც ერთვის. ალაგ-ალაგ ბათქაშაყრილი, გაპარტახებული ბიბლიოთეკის კედლები. შენობაში შემორჩენილ თაროებზე აქა-იქ დაგლეჯილი წიგნები და გაყვითლებული ჟურნალ-გაზეთებია მიყრილ-მოყრილი. კუთხეში, მაგიდაზე ძველისძველი პატეფონი, ფირფიტები და რადიოაპარატურის ატრიბუტები ალაგია. შორიახლო წყლით სავსე ვედრო დგას.
ქვედა თაროზე ოთოიას ძინავს. მკერდში წიგნების ნაგლეჯები აქვს ჩაკრული.
ოთოია. (ძილ-ბურანში წამოიმართება. მორიგ ზმანებას გაოცებული შეაჩერდება). ერთხელ მაინც არ შეხვედრიხართ სადღაც მიყრუებულ სოფელში, ან ჩვეულებრივ დაბაში, ან დიდი ქალაქის, რომელსამე ბინაში “ჩარჩენილ”ადამიანს, რომლის ნაკითხობით და უშუალობით ამა თუ ტექსტის შეცნობისა და განჭვრეტის უნარით მოხიბლულს გაოცებით გიფიქრიათ, ასეთმა სამაგალითო “შემტყობარმა” მხოლოდ უანგარო მკითხველად დარჩენა როგორ მოახერხაო... იგი წიგნისმცოდნე, წიგნის დამგემოვნებელია... ჭეშმარიტი მადლის მატარებელი, გამვრცელებელი და მცველი! ნატიფ მკითხველთა ერთობის წევრები იმდაგვარად არიან შემფასებელნი, რამდენადაც მათი სასიცოცხლო მოთხოვნილებაა, სიტყვების ძალასა და მადლზე აგებული მხატვრული წარმოსახვის საშუალებით შეიგრძნონ და შეაფასონ გარესამყარო. უანგარო მკითხველთაგან ბევრს მიაჩნია რომ ლიტერატორმა მარტივად და ყველასთვის გასაგებად უნდა წეროს... მაგრამ არიან ისეთებიც, რომელთაც მწერლის მიერ ენობრივ ქსოვილში ჩანერგილი ფსიქოლოგიური პასაჟების, კოდირებული ნიშნების შეცნობა იტაცებს. ისინი თავად ხდებიან შემოქმედებითი ძიების, მოკვლევის თანამოზიარენი... მათ ოჯახებში, ჯერ კიდევ თვალსაჩინო ადგილი უკავია საოჯახო ბიბლიოთეკებს... ვივატ! ვივატ! ვივატ ბიბლიოთეკას! თქვენ, თქვენ მოგმართავთ, უანგარო მკითხველთა კოჰორტას! (თაროებს ხელების ცეცებით ჩამოუვლის) ზღაპრები, თქმულებები, ყაზბეგი, ილია, აკაკი, ჯავახიშვილი, გამსახურდია, გოთუა, გრაფ მონტე-კრისტო, თეთრი საყელო, მაცი ხვიტია, უთავო მხედარი, ბარნოვი, სენკევიჩი, ემილ ზოლა, ბალზაკი, დათა თუთაშხია, ჯეკ ლონდონი... (წიგნებს ვერ პოულობს, თანდათანობით გამოერკვევა) ჩემი სიყმაწვილე გაძარცვეს, გადათელეს... სანამ, მე იქ, სამშობლოსთვის ვიბრძოდი, აქ წლობით ნაგროვი ჟურნალ-გაზეთები მოთარეშე ბიჭებმა ცეცხლის ასანთებად გაზიდეს... დეიდა თინა, ბიბლიოთეკარი გადაჰყვა ამ ამბავს. მერე ბიბლიოთეკარის შტატიც გააუქმეს და აქაურობაც გავერანდა. ღორების სადგომად იქცა. ოტიამ მითხრა ჩემი და დათიკოს აშენებული სამჭედლო და ბიბლიოთეკა ძლივს გადავარჩინე დანგრევასო... რომ დავბრუნდი, დედაჩემის ნახვის შემდეგ, აქ მოვირბინე, უკვე წიგნებიც გაზიდული იყო... (ქრისტეფორე ქურდულად შემოიპარება. იქაურობას დაზვერავს). თავად, დავით აღმაშენებელი უდიდესი მწიგნობარი გახლდათ. ლაშქრობის დროსაც კი წიგნებით დატვირთული ჯორები და აქლემები თან ახლდა. ისმინეთ მისი რჩეული მემატიანის მონათხრობი: (ქრისტეფორე წიგნაკში ჩანიშვნებს აკეთებს). ხოლო მეფე ცხენსა რა გარდახდა, არა ჰქონებდა ჯერეთ მისვლასა. შეექცა კითხვასა ესეოდენ წარიტყუენა მისგან გონებითა, რომელ სრულიად დაავიწყდა წინამდებარე საქმე, ვიდრემდის ხმა რამე კივილისა შემოესმა ყურთა. მყის დაუტევა წიგნი მუნვე, და აღმხედრებული მიჰყვა მას ხმასა, და ვითარცა ზედა წარადგა მონათა თვისთა, ესევითარსა ღუაწლას შინა მყოფთა, - და რამეთუ იშორვიდა სპათა თავისთა და უკეთუმცა მათდა ცნობად წარსულ იყო, მონათა დაუხოცდეს, - მსწრაფლ შთაბრიალდა ვითარცა არწივი და დააბნივნა ვითარცა კაკაბნი, და მსწრაფლ ესეოდენნნი მოსწყვიდნა”... ჩაწვდით, ეს ის უპირველესი ქართველი გახლდათ ვინაც (ძალას მოიკრებს და დიქტორის კილოზე გააგრძელებს) დასცნა წარმართნი, მოსრნა ბარბაროზი, მრწებად მოიყვანა მეფენი, ხოლო მონად ხელმწიფენი... მტუერად დასვა სპარსი, ხოლო გლეხად მთავარნი მათნი... ათას ოთხმოცდაცხრამეტ წელს თურქ-სელჩუკებს ხარკის მიცემა შეუწყვიტა და საქართველოდან ფეხი ამოუკვეთა. ათას ასსამ წელს კლდეკარის საერისთავო გააუქმა და დაიმორჩილა. ათას ასოთხ წელს ერთიან სამეფოს ჰერეთი და კახეთი შემოუერთა, ათას ასათ წელს სამშვილდე... ათას ასთხუტმეტ წელს რუსთავი, ათას ასჩვიდმეტ წელს გიში, ათას ასთვრამეტ წელს ლორე, ათას ასოცდაერთი წლის თორმეტი აგვისტო დიდგორი! დიდგორის ბრძოლა, ბრძოლა სწორუპოვარი და სამართლიანი. ათას ასოცდაორ წელს, საქართველოს ძლიერება თბილისის ურჯულოთაგან განწმენდითა და კვლავაც საქართველოს სატახტო ქალაქად დაფუძნებით განმტკიცდა. მეფობდა ძლევამოსილად, მეფობდა ღირსეულად, ფრიად განსწავლული. ფრიად კაცთმოყვარე, მესიის მახვილად შერაცხული, უშიში ვითარცა უხორცო. სულმა კი მაინც მოსთხოვა ეღაღადნა გალობანი სინანულისანი... (გაირინდება).
ციხე-დარბაზის ნანგრევებიდან საეკლესიო ზარის რეკვა გაისმის.
ციხე-დარბაზის ნანგრევებიდან საეკლესიო ზარის რეკვა გაისმის.
ქრისტეფორე. აი, თურმე საიდან ახორციელებს დივერსიას, დამხმარეც ეყოლება, კი აუცილებლად... (სადღაც მოშორებით თხა დაიკიკინებს. ქრისტეფორე გაფრთხილდება).
თებრო. (იქაურობის თვალიერებით ერთობა. ხელში სანოვაგითა და წიგნებით სავსე ცელოფანის პარკი უჭირავს). რა ხანია აქეთ არ გამომიხედია, იმხელა გვიმრა იყო მოდებული, ვერც შემოხვიდოდი, თანაც, რა არ დაშლიგინობდა შიგ. ეტყობა ოთოიამ გაწმინდა. ამ ლაშქრელების გამოჩენამ უცებ გამოაკეთა ეს ბიჭი. სასწაულიც მოახდინა... (ბიბლიოთეკაში შეიხედავს). გამარჯობა შვილო!
ოთოია. (ოთოია საბოლოოდ გამოფხიზლდება). მობრძანდი თებრო დეიდა, მობრძანდი!
თებრო. მიგილაგებია აქაურობა... (კედლებს ცნობისმოყვარეობით მიმოათვალიერებს).
ოთოია. ჯერ მეტი ვერ შევძელი... (ვედროსთან მივა და წყალს პირზე შეისხმას).
თებრო. (ბიბლიოთეკაში შევა და პარკებს კედელთან დააწყობს) აა, შვილო, მოვინანიე, როგორც კი გავიგე ოთოია ბიბლიოთეკის აღდგენას აპირებსო, გულმა არ მომითმინა, აქედან წაღებული წიგნები გადმოვალაგე და... აქაურობა უპატრონოდ, რომ იყო მიგდებული ყველას რაღაც მიჰქონდა და ერთხელ თხას რომ ვაბალახებდი, მეც წამცდა ხელი.
ოთოია. (გახარებული დასწვდება პარკს და იქიდან მუყაოსყდიან სტალინის ტომებს ამოიღებს. თებროს გაოცებული შეხედავს). სხვა ვერაფერი ნახე მოსაპარი?!
თებრო. არ მომიპარავს შვილო, შევინახე! ქრისტეფორე. (თავისთვის) ნახეთ, ნახეთ, საბჭოთა წყობის აღდგენა უნდათ! ეგ დედაბერი, მთლად მამალი აგენტი ყოფილა... (წიგნაკში ჩანიშვნას გააკეთებს).
ოთოია. (ოთოია გულიანად იცინის) ყოჩაღ! (მოეხვევა) ოჰ, სხვა დროა, თორემ სტალინურ პრემიას გამოჰკრავდი ხელს. თებრო. ეეჰ, გოგიბერივით გაციმბირება არ ამცდებოდა...
ოთოია. გაიხარე თებრო დეიდა, წიგნი წიგნია!
თებრო. შენც დეიდა, შენც! ოტიასავით გახარებული მენახე... აგერ მაწონი და პური მოგართვი. სმას, თუ მართლა თავს დაანებებ, სანამ ფეხზე ვარ საუზმეს არ მოგაკლებ... ტოროს ვერ, ვხედავ, ხომ კარგადაა?
ოთოია. ნამეტარი ეჭვიანი გახდა და შინაპატიმრობაში მყავს. გათვლილი მაქვს, საღამომდე ვერ გამოთხრის შემოღობილიდან გამოსაძრომ ხვრელს. (წიგნებს თაროზე დაალაგებს და კვლავ მოეხვევა). მარადმწვანე მადლობა! ოტიამ რით გაიხარა ასე? თებრო. რა არ იცი?! სასწაული მოხდა, ამას წინათ, იმ დაჩაჩანაკებული რეპროდუქტორიდან ჯერ ომის დროინდელი სიმღერა, მერე ზარბაზნების გრუხუნი გაუგონია, დაჰკრა ფსიქიკაში და სმენა გაეხსნა, მართალია შიგადაშიგ ისევ ყრუვდება, მაგრამ, მაინც სასაწაულია, შინაურების ლაპარაკი პირველად მოისმინა...
ოთოია. (ოთოია პატეფონს იჭვნეულად გახედავს. იცინის. თავისთვის) აუ, რა დროზე დავიფიცე, აღარ დავლევ მეთქი... ღმერთო, ეგ ნატვრა მქონდა და მადლობა, რომ ამიხდინე, საღამოს გავუვლი.
თებრო. შენ ის მითხარი, ლაშქრელებისა რა ისმის, მიაკვლიეს რამეს?
ოთოია. აუ, შენც აღმაშენებლის ლაშქარში, ხომ არ ჩაეწერე... მაშ, ოტიას ჯადო აეხსნა?! აბა, დათიკოს დანაბარებ ამბავსაც გაიხსენებდა? (პარკში პურს მოატეხს და ჭამს).
თებრო. მთლად ვერ ამბობს, ნიშნებიან ქვებზე მიბარებდა რაღაცასო...
ოთოია. ასეც ვიცოდი!
თებრო. რა იცოდი შვილო?
ოთოია. იმ ქვებზე, რომ იქნებოდა საუბარი... თებრო. საგანძურის ქვებზე? ოთოია. შენ რა იცი?! (იჭვნეულად შეაჩერდება) თებრო. (დაიბნევა, გაუბედავად)... დიდი ქონება უნდა იყოს ჩამარხული... მილიონზე ბევრად მეტი, მოვითქვამდით სულს, მე მარტო ვერ გავსწვდები ამ საქმეს, შენზე ახლობელი კიდევ ვინ მყავს... (ვერ გადაუწყვეტია უთხრას თუ არა).
ქრისტეფორე. (გაფაციცდება) ბანკის გატანა მიმიქარავს, იმათაც უნდა ავურიო გზა-კვალი. ნახევარი მაინც უნდა გადავმალო ჩემთვის, (გამოერკვევა) არ ღირს, ყოფილი კაგებეშნიკის ხალხი ისეთი დაუნდობლებია, ჩემი არ მიმატანინონ, მაგ ჩათლახებმა...
ოთოია. რა იყო, შენც დათიკომ ხომ არ დაგიბარა რამე?
თებრო. (დაიმორცხვებს) ვუყვარდი შვილო, თქმას ვერ მიბედავდა, მეც გულში მყავდა ჩავარდნილი. ომში წასვლის წინ ოთხად მოკეცილი ფურცელი გადმომცა. საცაა სამოცდაათი წელი გასრულდება და აქმდე გაუხსნელად ვინახავდი, გუშინ გავშალე პირველად, რაღაც ნიშნებია, შენ, ამის გაშიფრა, არ უნდა გაგიჭირდეს... (ბიბლიოთეკის კედლებს მიმოთვალიერებს).
ოთოია. დაიცა, დაიცა! (მის მზერას თვალს მიადევნებს) ამას, როგორ ვერ მივხვდი?!
თებრო. (ხელს მიმოატარებს) აქ, ამ კედლებში უნდა იყოს შემალული...
ოთოია. ნამდვილად იცი?!
თებრო. აა საბუთი... (უბიდან ოთხად მოკეცილ ფურცელს ამოიღებს).
ოთოია. (ოთოია ფრთხილად გამოართმევს, გაშლის, დახედავს... ჰო, ასეც ვფიქრობდი, ოტიამ მითხრა კითხვა უყვარდა ძაანო. (ფანჯარასთან მივა და მოხრილი, მის ქვემოთ, ბათქაშაცლილ კედელს დაათვალიერებს) ესეც, წიგნად ჩათვალა, თან დავითისეულ მონოგრამებს სამჭედლოს კედელში ჩაშენება არ აკადრა.
თებრო. (მიუჩოჩდება) ამ ბიბლიოთეკას სამჭედლოსთან ერთად აშენებდნენ... (გამომცდელად) ხედავ რამეს?
ოთოია. რაღაც ჩანს, მაგრამ ამას ფრთხილი რესტავრაცია უნდა ჩაუტარდეს. ლაშქრელები უკეთ ერკვევიან ამ საქმეში...
თებრო. რა გარკვევა მაგას უნდა?! გამოვანგრიოთ, ჩვენს მეტი აქ, არავინაა... ავშენდებით შვილო! ჩვენც გვეღირსება ადამიანური ცხოვრება...
ოთოია. (გაოცებული შეხედავს, მერე გაიცინებს) წავალთ ქალაქში, ბინებს ვიყიდით, ყოველდღე ყავას და შოკოლადს მივირთმევთ. მერე პარიზსაც ვინახულებთ...
თებრო. ჰო, ნეიფელის კოშკზე მინდა ასვლა...
ოთოია. ეიფელის, მადმუაზელ თებრო, დროა ცოტა განათლდე, გუვერნანტს დაგიქირავებ, ახალგაზრდა ტრუკუცუნა გოგოს...
თებრო. გოგო რად მინდა?
ოთოია. აა, ხედავ შენ...
თებრო. არა, შვილო, შენზე განათლებულს ვის ვიშოვი, ვიმკურნალებ, წყლებზე ვივლი... ისე, ვენეცია ძაან მაინტერესებს.
ოთოია. მთავარია, ძაან არ გადამერიო, წესით, განძის აღმომჩენს კი ეკუთვნის რაღაც წილი, მაგარ არ მგონია, ამ მთავრობამ, რაიმე გამოიმეტოს...
თებრო. (გაოცდება) მთავრობა რა შუაშია, ეს ფურცელი დათიკომ მე დამიტოვა, გოგიბერისთვის უნდა გადამეცა, ცხონებული ვერ დაბრუნდა, მე კი, ბიძად მეკუთვნოდა...
ოთოია. (იცინის) ყოჩაღ, მემკვიდრეობითი ხაზით ყველაფერი გაგითვლია, მაგრამ ეგ განძი საქართველოს ეკუთვნის... დავით მეფის დანატოვარს თუ შევეხეთ, ისიც მადლია...
თებრო. შენ, მთლად გამოუშტერებიხარ წიგნების კითხვას... მომეცი ეს ფურცელი, მივყიდი ვინმეს... (ფურცელს წაართმევს).
ოთოია. ნუ შემარცხვენ მადმუაზელ... მერე გოგიბერის ან დათიკოს სულებს რას ეუბნები?! (თებრო შეკრთება, თავს დახრის) ასე აჯობებს, დამიჯერე! ეს წმინდა ქვებია, ამ ქვებთან სანთლები უნდა დავანთოთ და ღმერთს ვევედროთ... (შებრუნდება, ჩაიჩოქებს, კედელს ეამბორება და გაირინდება). ლაშქრელების გარეშე ვერ შევეხები, რამე არ წავახდინო...
თებრო. (სინანულით) მაპატიე შვილო, გამოვშტერდი, აუტანე ლაშქრელებს, ოღონდ, გოგიბერისა და დათიკოს სახელების ხსენება არ დაგავიწყდეს... (ფურცელს უკან დაუბრუნებს).
ქრისტეფორე. (თავისთვის) იფიქრე, იფიქრე ქრისტოფ, სამალავი, რომელშიც მილიონებს ძინავს, შენ წინაა! (ჯიბიდან პისტოლეტს ამოიღებს). სწორი გამოდგა იმ ნასედკის ჩვენება, სიკვდილის წინ სიცხით გათანგული გოგიბერი საიდუმლონიშნებიან ქვებს ახსენებდაო... (გაისმის ოტიას შეძახილი) ეს ყრუ, რა მაინცადამაინც, ახლა მოეთრა. სამივეს გასაღება მომიწევს).
ოტია. მასპინძელო! მასპინძელო მხიარულოო...…
ოთოია. ჯერ ნუ ვეტყვით, იქნებ, დათიკომ სხვა რამე დაუბარა და ამ მიმართულებით ფიქრს ნუ შეწყვეტს... (ფურცელს ჯიბეში ჩაიდებს).
თებრო. ძაან გახარებულია, გუშინ ჩიტების ჭიკჭიკს, რომ მოუსმინა იტირა კაცმა...
ოტია. (შემოვა. ხელში სანოვაგით სავსე ჩანთა და ფუჩეჩით თავდახურულ ღვინით სავსე დოქი უკავია) ხმა. ჩანთასა და დოქს ზღურბლთან დადგამს) გამარჯობათ მეზობლებო! (ოთოიას) აბა, გამაგონე ბიჭო შენი ხმა. ოთოია იღიმს და ხმას არ იღებს) მითხარი რამე, მომილოცე მაინც! რა გჭირს შე კაცო, ენას არ აჩერებდი და ახლა რა დაგემართა?!
თებრო. აა, შვილო, უთხარი რამე!
ოთოია. (მაგიდიდან მიკროფონს აიღებს. მთელი ხმით) მჭედელთუხუცესს გაუმარჯოს! შენი თამადობით საბერველის, ქურის, გავარვარებული რკინის, უროსა და გრდემლის სიმფონია ნუ მოშალოს ამ ქვეყნად ღმერთმა! (ხმა შორიახლო, ცაცხვზე მიმაგრებულ რეპროდუქტორში გაიჟღერებს).
ოტია. (დაეჭვდება) აა, გადამცემით მომასმენინე ხომ?! (მივა და გადაეხვევა) აბა, აქ შენს შტაბში უნდა გავშალო სუფრა...
თებრო. აჰ, არა, დაანება სმას თავი...
ოტია. რომ არ დავილოცოთ, არაფრით არ გამოვა... აბა, თებრო დატრიალდი...
ქრისტეფორე. (მალულად) მთლად უკეთესი, უფრო ბუნებრივად გაგისტუმრებთ იმქვეყნად... (პისტოლეტს შეინახავს) აგერ დარიშხანზე უფრო დახვეწილი საწამლავი... უფერო, უსუნო და სწრაფი... (ჯიბიდან პატრა პარკს ამოიღებს. დოქს ფუჩეჩს ააცლის და ღვინოში საწამლავს ჩაყრის. ისევ სამალავში გადაინაცვლებს).
თებრო. რაღამც არ იშლით, ოღონდ, აგერ თაროზე გავშლი! (ჩანთას აიღებს და იქიდან სანოვაგის ამოლაგებას დაიწყებს).
ოთოია. შენ გენაცვალე ოტია, (გადაეხვევა) ბიძადაც მეკუთვნი, ბაბუადაც, მაგრამ უპირველესად ძმა ხარ! კიდევ ათასი წელი გესმინოს ჩიტების ჟღურტულისათვის...
ოტია. კარგი ამბავი გადაგიწყვეტია, ზაფხულში საკმაო დამსვენებელი ჩამოდის... ტყუილად კი არ თქვა ილია ჭავჭავაძემ, ლიტერატურა _ ხალხის ჭკვა, ხალხის გონება _ და განათლების ხარისხიაო! ეს რომ გაპარტახდა, მერე სულ მთლად გაველურდა ხალხი. ნათქვამია, სამწყსოს უმწყემსოდ მავალსა შეჭამს ტურა და მგელიო...
ოთოია. გადამრევს ეს კაცი! ასე, როგორ გაგინათდა გონება! ოტია. აბა, რა გეგონა შენ! ძილის წინ ცოტა თუ არ წავიკითხე, ისე არ მეძინება. ეს ბიბლიოთეკაც, ჩემი და დათიკოს აშენებულია... მართალია, დათიკო უფრო აქტიურობდა, ღამით, სამტეხლოდან ურმით ქვები ჩამოჰქონდა, ზოგჯერ, მთვარის შუქზეც აშენებდა კიდეც... აღვადგენთ აქაურობას, განვაახლებთ.
ოთოია. დემნა შემპირდა, დაგეხმარები და თქვენს სოფელს საგანმანათლებლო პროგრამაში ჩავასმევინებო, წიგნად ფონდს განაახლებთ, კომპიუტერებსაც დადგამთ, ინტერნეტსაც შემოიყვანთ და...
ოტია. ოღონდ, რეპროდუქტორის მოშლის უფლებას ნამდვილად არ მოგცემ... მომეცი ეს მიკროფონი, შევძახო სოფელს, თან ჩემს ხმასაც გავიგონებ! (სიმღერას წამოიწყებს). თებრო. მოდით ახლა, სიმღერას მერეც მოასწრებთ. ეს ღვინო ჩამოასხით. (თებრო ზღურბლთან მდგომი დოქის ასაღებად გადაგამს ნაბიჯს).
ქრისტეფორე. ასე, სიმღერაში საიქიოს გაპარვას, ნატრობს ხალხი. რეპროდუქტორიდან აჟღერებულ ოტიას ხმას, ტორო ყეფით გამოეხმაურება.
ოთოია. დამმალეთ! ერთი ხუთი საათით ადრე გამოუთხრია ხვრელი... ჭიქა, რომ დამინახოს ხელში... (და მოულოდნელად ტორო დოქს ღრენით დაეტაკება. წამიერად, მხოლოდ მისი თავი გამოჩნდება. დოქი ზღურბლთან წაიქცევა და ღვინო დაიღვრება. მერე ძაღლი სცენის მიღმა შემალულ ქრისტიფორეს შეუტევს. გაისმის გასროლის ხმა.
ქრისტეფორე. უჰ, შე დამპალო!
ოთოია. (ბიბლიოთეკიდან გავარდება) არ გაბედო, არ გაბედო, თორემ მიგახრჩობ! (ტორო ყეფით გარბის).
ქრისტეფორე. არ მომეკარო, რომ მიგახვრიტო პასუხს არავინ არ მაგებინებს... თქვე, პირწავარდნილო ჯაშუშებო, დავრეკავ, სადაც საჭიროა, და ისინი მოგხედავენ... ფეხის ხმაზე იგრძნობა, რომ გარბის. ოტია. რა ხდება, სროლა მომესმა თუ?! (გაისმის შვეულმფრენის ხმა).
თებრო. (ოთოიას) ის გველი გვისმენდა შვილო! მიდი, დაიმალე, თორემ დასმენა ბავშვობიდანვე ეხერხება და დააჭერინებს შენს თავს.
ოთოია. ვგრძნობდი, შემოგზავნილი, რომ იყო... თქვენც ფრთხილად იყავით...
თებრო. ამ დედაბერს ციხეში ხომ არ ჩამსვამენ?!
ოტია. აუ, რა ღვინო წააქცია, იმ ეშმაკის ფეხმა... (დოქის ასაღებად წაიწევს).
ოთოია. (უკან მიბრუნებული შეაჩერებს) არ გინდა, შესაძლოა ქრისტიფორემ რამე იმამაძაღლა.
თებრო. იჩქარე შვილო, იჩქარე! აგერ, ვერტალიოტით მოფრინავენ).
ოთოია. (ჯიბიდან ამოღებულ ფურცელს უბეში ჩაიდებს. ჰო, დადარაჯებულნი ყოფილან! (ოტიას გადაეხვევა) ჩაწყნარდება ეგ ინტრიგა და მერე ერთი ჩვენებურად შევუბეროთ! (თებროსკენ მობრუნდება) მადმუაზელ თებრო! (ხელზე მოხდენილად აკოცებს) პრაშჩაი ვენეცია! (გადის).
მთვარის შუქით განათებული სოფლის მიდამო. ციხე-დარბაზის ნანგრევებთან კოცონი გიზგიზებს. აქა-იქ ადამიანები აჩრდილებივით მოჩანან. ერთმანეთში დაბალი ხმით საუბრობენ.
არემარეს სივილით გადაუვლის: აგენტები, აგენტები, აგენტები... ჯაშუშები, დივერასანტები...
1-ლი ხმა. ჰო, დივერსიული ჯგუფი ყოფილა.
მე-2 ხმა. კარგი ნუ გადამრევ! თებროს და ოტიას ნაჯაშუშარი რა ვთქვი მე?!
1-ლი ხმა. ოთოიას გაუბრიყვებია, მერე ვერ მორიგებულან და ერთმანეთს მოწამვლას აპირებდნენ...
მე-2 ხმა. კარგი ნუ გადამრევ!
1-ლი ხმა. მოსახლეობაში ანტისახელმწიფოებრივ განწყობის შექმნას ცდილობდნენო!
მე-2 ხმა. კარგი ნუ გადამრევ!
1-ლი ხმა. ოფიციალურად გამოაცხადეს, ყოფილ ბიბლიოთეკაში საჯაშუშო აპარატურა აღმოუჩენიათ... ოთოიაზე ძებნაა გამოცხადებული. სამმაგი აგენტი ყოფილა...
მე-2 ხმა. (ხმის ტონზე დაეტყობა, რომ თანამოსაუბრის ნათქვამის დაჯერებას იწყებს) კარგი ნუ გადამრევ! რაც იმ ომიდან დაბრუნდა მთლად კი ვერ იყო ჭკუაზე...
1-ლი ხმა. საიდუმლოდ მითხრეს, უშიშროების ხალხი, ახლა ოთოიას ტოროს დარაჯობს, პატრონის მოსაძებნად გაცუნცულდება და ჩვენც მივყვებითო. მთელმა სოფელმა იცის, ოთოია, სადაც არ უნდა დაემალოს, აუცილებლად მიაგნებს. მაგრამ, ისიც ისეთი მამაძაღლია, რაღაცას გრძნობს და ადგილიდან არ იძვრის...
მე-2 ხმა. (გაისმის ძროხის ზმუილი) სსუ, ვიღაც გვისმენს მგონი...
1-ლი ხმა. ჰო, ჰო... ჯობია აქაურობას მოვშორდეთ... ბუჩქებში მიმაგრებული ჟუჩოკები ფოთლების შრიალსაც კი შიფრავს... არემარეს კვლავ სივილით გადაუვლის: აგენტები, აგენტები, აგენტები... ჯაშუშები, დივერსანტები...
ციხე-დარბაზის ქვემოთ დემნასა და ოთოიას სილუეტები გამოიკვეთება.
დემნა. კი, აქაც იყვნენ, გადაამოწმეს აქაურობა...
ოთოია. თებროს ბილიკთან, ხევში ვიმალებოდი, მობილურიც გამორთული მქონდა. ყველაფერს ისმენენ. თებრო და ოტია ჯაშუშებად გამოაცხადეს და დაიჭირეს. ის არაკაცი ქრისტიფა, ალბათ ცრუმოწმედ დაიყენეს...
დემნა. ჰო, ქრონიკაში გადმოსცეს ისტორიული ფასეულობების მისაკუთრებას და უცხოეთში გატანას აპირებდენო.
ოთოია. შენც გჯერავს ეგ სისულელე?!
დემნა. ესეთებს, რომ ვიჯერებდე, მაშინ აქ არ ვიქნებოდი, მაგრამ სახელმწიფო მანქანა ამუშავდა, ვიღაცას დაწინაურება უნდა და ასეთი პროფესიონალური აგენტურული ქსელის გახსნას ნამდვილად დაუფასებენ... თან მგონი, რუსეთის აგენტობასთან ერთად კოარადეპუროს რეზიდენტობაც გბრალდება...
ოთოია. შენ ხუმრობ, მაგრამ საქმე უფრო ჩახლართული ჩანს. ხელისუფლებიდან, ვიღაც იმ განძზე ნადირობს. ჩვენ კი, გავეჩხირეთ! თებრო დეიდამ დათიკოს დანატოვარი სიმბოლოებიანი ფურცელი გადმომცა. ოტიაც დათიკოს დანაბარების გახსენებას ცდილობს...
დემნა. დამშვიდდი, დამშვიდდი, უფრო გასაგებად ამიხსენი!
ოთოია. ის განძი ნამდვილად არსებობს, ბიბლიოთეკის კედელში გადაუმალავს დათიკოს, ოტიას ძმაკაცს, ალბათ გოგიბერის დავალებით... (უბიდან გაყვითლებულ ფურცელს ამოაცურებს და გადასცემს) აჰა, ნახე, ზუსტად ის ნიშნები უნდა იყოს.
დემნა. (ფურცელზე გამოსახულ სიმბოლებს მობილურის შუქზე გადაამოწმებს) ეგ, საიდან?! ისაა, თავად დავით მეფის ამოკვეთილი მონოგრამა?!
ოთოია. ხომ გითხარი აღმაშენებლის ხელშენახები ქვები, დათიკოს თავის დროზე, ბიბლიოთეკის კედელში დაუმალავს მეთქი... დემნა. ეგ სამალავის კოდი ჩანს, თავად მეფის ხელწერაა, მაგრამ აი, ერთი მათგანი აშექალას მონოგრამაა, სხვა ქვაზეც აღმოვაჩინე. კვეთილობაში ქალური ხელწერის სინარნარე ნათლად იგრძნობა, შიფრიც მრავალასოიანია და ასომთავრულ დონს ჩახვეული ანი ერთარსებად აღიქმება.
ოთოია. აშექალას მონოგრამა?
დემნა. ჰო, მეფე დავითის მწე ქალი გახლდათ. ამბობენ, სანამ დაიღუპებოდა მეფეს ხილულად თუ მალულად იცავდა. ოსტატურად იცვლიდა გარეგნობას; ხან ბერულად შეიმოსებოდა, ხან სოვდაგრულად, ხან ხელოსანივით. ისე, ლამაზი ქალი ყოფილა... არადა, უცნაური საბრძოლო ხელოვნების საიდუმლოს ფლობდა, შეეძლო ისარივით გაფრენილიყო მტრისკენ და თითებით სასიკვდილო დარტყმა მიეყენებინა.
ოთოია. (ფურცელს თავადაც ჩააცქერდება) კი ლამაზია...
დემნა. ქართული ასომთავრული ანბანის გრაფიკული კომპონენეტებია ვერტიკალი, ჰორიზონტალი, რკალები, დიდი და მცირე რგოლი, რომლებითაც ერთი ასო მეორეს ემსგავსება... აშექალა, როგორც ჩანს ქვაზე კვეთილობის ხელოვნებასაც მარჯვედ ფლობდა. შიფრში ისეთი ასოს არსებობა, რომელიც თავისთავში მოიცავს სხვა ასოს, რომელსაც იგი აღემატება დეტალით, რითაც მას შეუძლია მიიღოს ერთზე მეტი მნიშვნელობა, ქმნის ინფორმაციის სიჭარბეს. რაც თავის მხრივ ზრდის შიფრის ჭეშმარიტი ვარიანტის დანარჩენებიდან გამოცალკავების ალბათობას...…
ოთოია. ლექციისთვის მადლობა მომიხსენებია, მაგრამ მე დასაჭერად დამზდევენ...
დემნა. დაიცა, თემის გაშლისას, თავსატეხსაც ადვილად ვხსნი...
ოთოია. ჰო, ყველა თავის საბერველიდან უქშენს... (გაისმის შვეულმფრენის ხმა. დამფრთხალი შაშვი ჭახჭახით გადაიფრენს. იქვე ჩხიკვი შეიჟღურტულებს).
დემნა. შიფრის, მონოგრამის გამოკვეთისას, უპირატესი, გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს, თვით მონოგრამის შემდგენლის ინტუიციას, მისი აბსტრაქტული აზროვნების დონეს, მის მხატვრულ გემოვნებას... დავით მეფის გალობანი სინანულისანის კითხვისას, სადაც დაახლოებით ასამდე ცოდვაა აღნუსხული ამ ციხე-დარბაზის მონოგრამის საბოლოო ფორმის გრაფიკული თუ ეპიგრაფული განცხადება არ განცხადების სიმბოლურ მინიშნებას გადავაწყდი.
ოთოია. დემნა, გამოდი ბურანიდან, თორემ მე რომ გამსკვანჩავენ მერე... (გაისმის ვნებიანი კვნესისმაგვარი ბგერები) წავიდა უროსა და გრდემლის ბაასი...
დემნა. დაიცა, ლაბირინთიდან გასასვლელს ვუახლოვდებით... მიუხედავად იმ არსებითი შემოქმედებითი თავისუფლებისა, რაც მონოგრამის შემდგენელს გამოსახულების შექმნის პროცესში გააჩნია, იგი მეტნაკლებად, მაინც შეზღუდულია ფორმის არჩევანში, რადგან მას უხდება გამოსახულების მომავალ სტრუქტურაში ჩასართველი შიფრისეულ ელემენტთა სახით, ამ სტრუქტურამდე არსებულ სტრუქტურათა წინასწარმოცემულობის გათვალისწინება, რომელთა ხელაღებით აღიარება... (ვნებიანი კრუსუნის ხმა თითქოს გადაიფრენს).
ოთოია. (ზემოთ აიხედავს) ეს რა ხდება?! აღფრთოვანებისგან მგონი აფრინდნენ...
დემნა. რომელთა ბოლომდე უგულველებყოფა, შეუცნობადობის გარკვეულ ზღვარს იქით შეცვლა, მისთვის საკითხავი ღირებულების შენარჩუნების აუცილებლობის გამოისობით, მას არ შეუძლია. (ლაღად ამოისუნთქავს) ძირძველი ქართველები ძალზე შემოქმეთებითად უდგებოდნენ ასომთავრული ანბანის ჩვეულებრივ გრაფიკას... (ვნებიან კვნესას, ახლა კაცის ქშენა დაემატება)
ოთოია. ისინი კი უდგებოდნენ, მაგრამ მე გავთავდი და ისაა, შესაძლოა ყოველ წამს ჩამავლონ ხელი... (კვნესა-ქშენა სხვა მხარეს გადაინაცვლებს) ბიჭო, ნახე, ესენი ყოველ მხარეს უბერავენ!
დემნა. ცვლიდნენ რა მას კონკრეტული გამოსახულებისათვის მისადაგებული, სტილიზებული და, თუ შეიძლება ასე ითქვას, მოდერნიზებული ნაირსახეობით. ზოგიერთი ნიშნის გეომეტრიულობის გამო მასში შემავალ ასოებს დაკარგული აქვთ მრგლოვანისათვის დამახასიათებელი სილბო...
ოთოია. და რეალური საფრთხის შეგრძნება... (ცისკენ წაიმღერებს) დასირმულია შენი სუნთქვა უცხო ფერებით, სხვა სამყაროდან ჩამოღვენთილ სულით ნაბანო... იქნებ, შენ მითხრა, შენ ამიხსნა სამყაროს არსი, ფიქრთა აკვანო, _ ჩემო ანბანო...
დემნა. (უფრო აღმაფრენით) რკალები იქცევიან კუთხეებად, რგოლი –კვადრატად ან სამკუთხედად... (ვნებიანი ბგერები ქვაგრეხილზე აჟღერდება).
ოთოია. გამაგიჟებს ეს ხალხი! აუ, ამათ მეტი არაფერი ადარდებთ... კვერავენ და კვერავენ! შენ, აქ, ლაშქრელები გყავს თუ?!
დემნა. (იცინის) სახელს გვიტეხს, მგონი ჯაშუშად მოგვიჩინეს...
ოთოია. (დაიბნევა. მიმოიხედავს) ვიინ? დემნა. ჩხიკვზე გეუბნები, ეტყობა, ყური მოჰკრა აქაურ ვნებიან კრუსუნსა და ქშენას, დაისწავლა და ხუშტური, რომ წამოუვლის იმიტაციების სეანსებს გვიწყობს...
ოთოია. (იცინის) კი ვიფიქრე, ასე მასიურად რამ გაახელათ მეთქი... აბა ჯაფარა გვეთუმარება?!
დემნა. ჰო, ეს გამორჩეული იმიტატორი ჩანს... თავისებური წამქეზებელია!
ოთოია. (მიუყურადებს) ვერტმფრენი, ჩანს სამჭედლოსთან დაეშვა, ალბათ...
დემნა. ნუღა დარდობ! გადარჩენილი ხარ. გავშიფრე, ის განძი ბიბლიოთეკის კედელში კი არა, აი, იმ კლდეში უნდა იყოს... (მოეხვევა) სენსაციური აღმოჩენა იქნება! ავანტიურისტები ხელმოცარული დარჩნენ.
ოთოია. მაგ განძზე ტუზები ნადირობს... მე შემთხვევით გამოვასწარი და ამას არ მაპატიებენ. შეიძლება, გაუფრთხილებლად მიმახვრიტონ. ვითომ ბოროტმოქმედთა მიმართ ნულოვანი ტოლერანტობის ნიშნით.
დემნა. კი, გონივრული ეჭვი უკვე არსებობს...
ოთოია. მთელი სოფელი ალყაში ჰყავთ მოქცეული. მე პირდაპირ ნანგრევებისკენ წამოვედი. მაგრამ მერე მივხვდი, შეიძლება, თქვენთვისაც საფრთხე შემექმნა და... მოკლედ, ბეწვზე გამოვასწარი. მაგათ სოფელში ვგონივარ დამალული. (მოულოდნელად მანქანების ფარების შუქები გადასერავენ მიდამოს). აჰა, ისევ მეძებენ...
დემნა. რა ოპერატიულობაა?! არემარეს სივილით გადაუვლის: აგენტები, აგენტები, აგენტები... ჯაშუშები, ქვეყნის გამყიდვლები!!! ჩხიკვიც უმალ მიბაძავს.
ოთოია. შენც გემუქრება საფრთხე, კონტრდაზვერამ ძველ ბიბლიოთეკაში შენი ნაჩუქარი აპარატურა იპოვნა... და როგორც ნივთმტკიცება საქმეს დაურთავდნენ. ხომ იცი, მაგათ მერე თავისი მონაჩმახის ისე სჯერათ, ვეღარ გადაათქმევინებ და...
დემნა. ჩვენ დავასწრებთ... მაგ ამბავზე მეც მაქვს სხვა ინფორმაცია. ოთოია. თებრო დეიდას და ოტიას რა ეშველება, ესენი, ისე არიან გაავებულები, მაგათ სასჯელის შეკრებითობის პრინციპის პირობაზე, ალბათ, ოც-ოც წელს მაინც მიუსჯიან. ოტია ოთხმოც წელს კარგა ხნის გადაცილებულია, ამდენი წლის შემდეგ, საკუთარი ხმა პირველად გაიგო, ჩიტების ჭიკჭიკსაც მოუსმინა, და ბავშვივით გახარებული იყო, დათიკოს დანაბარებს გავიხსენებო, თებრო დეიდა...
დემნა. დამშვიდდი, დავასწრებთ, ახლა მთავარია, განძი ვიპოვნოთ, კადრებს საქვეყნოს გავხდით... და ბრალდებაც მოგეხსნებათ. (ტოროს ხმა მოპირდაპირე მხარეს გაისმის).
ოთოია. მგონი გზას უბნევს, სხვა მხარეს მირბის, მაგას ვენაცვალე!
დემნა. ფანტასტიკური ძაღლია! (მოულოდნელად იქაურობას ზემოდან პროჟექტორის შუქი გადაუვლის. ორივე გაწვება).
ოთოია. თფუ, საიდან წამოგვეპარნენ! ასე, სხვა რამეში, რომ იმარჯვონ...
დემნა. დაბეჩავებული ხალხის დაშინება ადვილია... დილამდე გვირაბის სამალავში გაატარებ, დილით კი, აქ ჩემი მეგობარი ჟურნალისტები ჩამოვლენ, პრესა, რადიო, ტელევიზიაც იქნება. ოთოია. იქ, რომ არაფერი აღმოჩნდეს?!
დემნა. ეგ ვერსია, სხვა ამბითაც დასტურდება, მხოლოდ ის მქონდა გასარკვევი, რომელ კლდეზე იყო მინიშნება. თანაც ის განძი, ბიბლიოთეკის კედელში ნამდვილად არ იქნება. გოგიბერმა შესაძლოა, განძის შესახებ არცკი იცოდა, მისთვის უმთავრესი, დავითისეული ქვების გადამალვა იყო...
ოთოია. და მაინც...
დემნა. საგანძური იქ უნდა იყოს, ვიცი საიდან უნდა მივუდგე და რომელ ადგილას გამოვტეხოთ. გამოქვაბულის შესავლელი თავად კლდის ნატეხით ისე უნდა იყოს დაფარული, რომ ჩვეული თვალით ვერაფერს შეამჩნევ. ირიჟრაჟებს თუ არა ბიჭებთან ერთად მოძიებას შევუდგები. ვიპოვით... (ახლა თვითმფრინავის ხმა გაისმის) აუ, რას წვალობს ეს ხალხი. აი, ეს ლოდი გადაწიე და შიგ ჩაძვერი.
ოთოია. დესანტის გადმოსხმას ხომ არ აპირებენ?..
დემნა. შესაძლოა, მაგათ კუდიანებზე ნადირობა აქვთ გამოცხადებული. ეშმაკმა უწყის, ის ტვინგახურებული რა სცენარს ამოაფრქვევს. აბა, ჩქარა! (ოთოია ხვრელში შეძვრება. დემნა შესასვლელს ლოდით დაფარავას. მერე ციხე-დარბაზისკენ გასძახებს) ქართველო, ხელი ხმალს იკარ!!! გაისმის საეკლესიო ზარის რეკვა. გალავნის შიგნით ერთმანეთის მიყოლებით ჩირაღდნები აინთება და ხალხური სიმღერა “ქართველო, ხელი ხმალს იკარ” ახმიანდება. (ძრავის ხმა მინელდება, ანუ თვითმფრინავი გეზს შეიცვლის).
ღამის სიბნელე. მთვარეს ღრუბლები ფარავს. რეპროდუქტორიდან ვალსის ჩუმი ხმა ისმის.
1-ლი ხმა. დასრულდა ესე ამბავი, ვითარც სიზმარი ღამისა...
მე-2 ხმა. ნურას უკაცრავად... კლდის სამალავში აღმოჩენილ ძველ ხელნაწერების შესწავლა ჯერ არ დამთავრებულა. ამბობენ ერთ-ერთ წინასაწარმეტყველებაში ამ საუკუნის მესამე ათეულში საქართველოს შემწედ დიადი ციური ძალა მოევლინება...
თებრო. (იქაურობის თვალიერებით ერთობა. ხელში სანოვაგითა და წიგნებით სავსე ცელოფანის პარკი უჭირავს). რა ხანია აქეთ არ გამომიხედია, იმხელა გვიმრა იყო მოდებული, ვერც შემოხვიდოდი, თანაც, რა არ დაშლიგინობდა შიგ. ეტყობა ოთოიამ გაწმინდა. ამ ლაშქრელების გამოჩენამ უცებ გამოაკეთა ეს ბიჭი. სასწაულიც მოახდინა... (ბიბლიოთეკაში შეიხედავს). გამარჯობა შვილო!
ოთოია. (ოთოია საბოლოოდ გამოფხიზლდება). მობრძანდი თებრო დეიდა, მობრძანდი!
თებრო. მიგილაგებია აქაურობა... (კედლებს ცნობისმოყვარეობით მიმოათვალიერებს).
ოთოია. ჯერ მეტი ვერ შევძელი... (ვედროსთან მივა და წყალს პირზე შეისხმას).
თებრო. (ბიბლიოთეკაში შევა და პარკებს კედელთან დააწყობს) აა, შვილო, მოვინანიე, როგორც კი გავიგე ოთოია ბიბლიოთეკის აღდგენას აპირებსო, გულმა არ მომითმინა, აქედან წაღებული წიგნები გადმოვალაგე და... აქაურობა უპატრონოდ, რომ იყო მიგდებული ყველას რაღაც მიჰქონდა და ერთხელ თხას რომ ვაბალახებდი, მეც წამცდა ხელი.
ოთოია. (გახარებული დასწვდება პარკს და იქიდან მუყაოსყდიან სტალინის ტომებს ამოიღებს. თებროს გაოცებული შეხედავს). სხვა ვერაფერი ნახე მოსაპარი?!
თებრო. არ მომიპარავს შვილო, შევინახე! ქრისტეფორე. (თავისთვის) ნახეთ, ნახეთ, საბჭოთა წყობის აღდგენა უნდათ! ეგ დედაბერი, მთლად მამალი აგენტი ყოფილა... (წიგნაკში ჩანიშვნას გააკეთებს).
ოთოია. (ოთოია გულიანად იცინის) ყოჩაღ! (მოეხვევა) ოჰ, სხვა დროა, თორემ სტალინურ პრემიას გამოჰკრავდი ხელს. თებრო. ეეჰ, გოგიბერივით გაციმბირება არ ამცდებოდა...
ოთოია. გაიხარე თებრო დეიდა, წიგნი წიგნია!
თებრო. შენც დეიდა, შენც! ოტიასავით გახარებული მენახე... აგერ მაწონი და პური მოგართვი. სმას, თუ მართლა თავს დაანებებ, სანამ ფეხზე ვარ საუზმეს არ მოგაკლებ... ტოროს ვერ, ვხედავ, ხომ კარგადაა?
ოთოია. ნამეტარი ეჭვიანი გახდა და შინაპატიმრობაში მყავს. გათვლილი მაქვს, საღამომდე ვერ გამოთხრის შემოღობილიდან გამოსაძრომ ხვრელს. (წიგნებს თაროზე დაალაგებს და კვლავ მოეხვევა). მარადმწვანე მადლობა! ოტიამ რით გაიხარა ასე? თებრო. რა არ იცი?! სასწაული მოხდა, ამას წინათ, იმ დაჩაჩანაკებული რეპროდუქტორიდან ჯერ ომის დროინდელი სიმღერა, მერე ზარბაზნების გრუხუნი გაუგონია, დაჰკრა ფსიქიკაში და სმენა გაეხსნა, მართალია შიგადაშიგ ისევ ყრუვდება, მაგრამ, მაინც სასაწაულია, შინაურების ლაპარაკი პირველად მოისმინა...
ოთოია. (ოთოია პატეფონს იჭვნეულად გახედავს. იცინის. თავისთვის) აუ, რა დროზე დავიფიცე, აღარ დავლევ მეთქი... ღმერთო, ეგ ნატვრა მქონდა და მადლობა, რომ ამიხდინე, საღამოს გავუვლი.
თებრო. შენ ის მითხარი, ლაშქრელებისა რა ისმის, მიაკვლიეს რამეს?
ოთოია. აუ, შენც აღმაშენებლის ლაშქარში, ხომ არ ჩაეწერე... მაშ, ოტიას ჯადო აეხსნა?! აბა, დათიკოს დანაბარებ ამბავსაც გაიხსენებდა? (პარკში პურს მოატეხს და ჭამს).
თებრო. მთლად ვერ ამბობს, ნიშნებიან ქვებზე მიბარებდა რაღაცასო...
ოთოია. ასეც ვიცოდი!
თებრო. რა იცოდი შვილო?
ოთოია. იმ ქვებზე, რომ იქნებოდა საუბარი... თებრო. საგანძურის ქვებზე? ოთოია. შენ რა იცი?! (იჭვნეულად შეაჩერდება) თებრო. (დაიბნევა, გაუბედავად)... დიდი ქონება უნდა იყოს ჩამარხული... მილიონზე ბევრად მეტი, მოვითქვამდით სულს, მე მარტო ვერ გავსწვდები ამ საქმეს, შენზე ახლობელი კიდევ ვინ მყავს... (ვერ გადაუწყვეტია უთხრას თუ არა).
ქრისტეფორე. (გაფაციცდება) ბანკის გატანა მიმიქარავს, იმათაც უნდა ავურიო გზა-კვალი. ნახევარი მაინც უნდა გადავმალო ჩემთვის, (გამოერკვევა) არ ღირს, ყოფილი კაგებეშნიკის ხალხი ისეთი დაუნდობლებია, ჩემი არ მიმატანინონ, მაგ ჩათლახებმა...
ოთოია. რა იყო, შენც დათიკომ ხომ არ დაგიბარა რამე?
თებრო. (დაიმორცხვებს) ვუყვარდი შვილო, თქმას ვერ მიბედავდა, მეც გულში მყავდა ჩავარდნილი. ომში წასვლის წინ ოთხად მოკეცილი ფურცელი გადმომცა. საცაა სამოცდაათი წელი გასრულდება და აქმდე გაუხსნელად ვინახავდი, გუშინ გავშალე პირველად, რაღაც ნიშნებია, შენ, ამის გაშიფრა, არ უნდა გაგიჭირდეს... (ბიბლიოთეკის კედლებს მიმოთვალიერებს).
ოთოია. დაიცა, დაიცა! (მის მზერას თვალს მიადევნებს) ამას, როგორ ვერ მივხვდი?!
თებრო. (ხელს მიმოატარებს) აქ, ამ კედლებში უნდა იყოს შემალული...
ოთოია. ნამდვილად იცი?!
თებრო. აა საბუთი... (უბიდან ოთხად მოკეცილ ფურცელს ამოიღებს).
ოთოია. (ოთოია ფრთხილად გამოართმევს, გაშლის, დახედავს... ჰო, ასეც ვფიქრობდი, ოტიამ მითხრა კითხვა უყვარდა ძაანო. (ფანჯარასთან მივა და მოხრილი, მის ქვემოთ, ბათქაშაცლილ კედელს დაათვალიერებს) ესეც, წიგნად ჩათვალა, თან დავითისეულ მონოგრამებს სამჭედლოს კედელში ჩაშენება არ აკადრა.
თებრო. (მიუჩოჩდება) ამ ბიბლიოთეკას სამჭედლოსთან ერთად აშენებდნენ... (გამომცდელად) ხედავ რამეს?
ოთოია. რაღაც ჩანს, მაგრამ ამას ფრთხილი რესტავრაცია უნდა ჩაუტარდეს. ლაშქრელები უკეთ ერკვევიან ამ საქმეში...
თებრო. რა გარკვევა მაგას უნდა?! გამოვანგრიოთ, ჩვენს მეტი აქ, არავინაა... ავშენდებით შვილო! ჩვენც გვეღირსება ადამიანური ცხოვრება...
ოთოია. (გაოცებული შეხედავს, მერე გაიცინებს) წავალთ ქალაქში, ბინებს ვიყიდით, ყოველდღე ყავას და შოკოლადს მივირთმევთ. მერე პარიზსაც ვინახულებთ...
თებრო. ჰო, ნეიფელის კოშკზე მინდა ასვლა...
ოთოია. ეიფელის, მადმუაზელ თებრო, დროა ცოტა განათლდე, გუვერნანტს დაგიქირავებ, ახალგაზრდა ტრუკუცუნა გოგოს...
თებრო. გოგო რად მინდა?
ოთოია. აა, ხედავ შენ...
თებრო. არა, შვილო, შენზე განათლებულს ვის ვიშოვი, ვიმკურნალებ, წყლებზე ვივლი... ისე, ვენეცია ძაან მაინტერესებს.
ოთოია. მთავარია, ძაან არ გადამერიო, წესით, განძის აღმომჩენს კი ეკუთვნის რაღაც წილი, მაგარ არ მგონია, ამ მთავრობამ, რაიმე გამოიმეტოს...
თებრო. (გაოცდება) მთავრობა რა შუაშია, ეს ფურცელი დათიკომ მე დამიტოვა, გოგიბერისთვის უნდა გადამეცა, ცხონებული ვერ დაბრუნდა, მე კი, ბიძად მეკუთვნოდა...
ოთოია. (იცინის) ყოჩაღ, მემკვიდრეობითი ხაზით ყველაფერი გაგითვლია, მაგრამ ეგ განძი საქართველოს ეკუთვნის... დავით მეფის დანატოვარს თუ შევეხეთ, ისიც მადლია...
თებრო. შენ, მთლად გამოუშტერებიხარ წიგნების კითხვას... მომეცი ეს ფურცელი, მივყიდი ვინმეს... (ფურცელს წაართმევს).
ოთოია. ნუ შემარცხვენ მადმუაზელ... მერე გოგიბერის ან დათიკოს სულებს რას ეუბნები?! (თებრო შეკრთება, თავს დახრის) ასე აჯობებს, დამიჯერე! ეს წმინდა ქვებია, ამ ქვებთან სანთლები უნდა დავანთოთ და ღმერთს ვევედროთ... (შებრუნდება, ჩაიჩოქებს, კედელს ეამბორება და გაირინდება). ლაშქრელების გარეშე ვერ შევეხები, რამე არ წავახდინო...
თებრო. (სინანულით) მაპატიე შვილო, გამოვშტერდი, აუტანე ლაშქრელებს, ოღონდ, გოგიბერისა და დათიკოს სახელების ხსენება არ დაგავიწყდეს... (ფურცელს უკან დაუბრუნებს).
ქრისტეფორე. (თავისთვის) იფიქრე, იფიქრე ქრისტოფ, სამალავი, რომელშიც მილიონებს ძინავს, შენ წინაა! (ჯიბიდან პისტოლეტს ამოიღებს). სწორი გამოდგა იმ ნასედკის ჩვენება, სიკვდილის წინ სიცხით გათანგული გოგიბერი საიდუმლონიშნებიან ქვებს ახსენებდაო... (გაისმის ოტიას შეძახილი) ეს ყრუ, რა მაინცადამაინც, ახლა მოეთრა. სამივეს გასაღება მომიწევს).
ოტია. მასპინძელო! მასპინძელო მხიარულოო...…
ოთოია. ჯერ ნუ ვეტყვით, იქნებ, დათიკომ სხვა რამე დაუბარა და ამ მიმართულებით ფიქრს ნუ შეწყვეტს... (ფურცელს ჯიბეში ჩაიდებს).
თებრო. ძაან გახარებულია, გუშინ ჩიტების ჭიკჭიკს, რომ მოუსმინა იტირა კაცმა...
ოტია. (შემოვა. ხელში სანოვაგით სავსე ჩანთა და ფუჩეჩით თავდახურულ ღვინით სავსე დოქი უკავია) ხმა. ჩანთასა და დოქს ზღურბლთან დადგამს) გამარჯობათ მეზობლებო! (ოთოიას) აბა, გამაგონე ბიჭო შენი ხმა. ოთოია იღიმს და ხმას არ იღებს) მითხარი რამე, მომილოცე მაინც! რა გჭირს შე კაცო, ენას არ აჩერებდი და ახლა რა დაგემართა?!
თებრო. აა, შვილო, უთხარი რამე!
ოთოია. (მაგიდიდან მიკროფონს აიღებს. მთელი ხმით) მჭედელთუხუცესს გაუმარჯოს! შენი თამადობით საბერველის, ქურის, გავარვარებული რკინის, უროსა და გრდემლის სიმფონია ნუ მოშალოს ამ ქვეყნად ღმერთმა! (ხმა შორიახლო, ცაცხვზე მიმაგრებულ რეპროდუქტორში გაიჟღერებს).
ოტია. (დაეჭვდება) აა, გადამცემით მომასმენინე ხომ?! (მივა და გადაეხვევა) აბა, აქ შენს შტაბში უნდა გავშალო სუფრა...
თებრო. აჰ, არა, დაანება სმას თავი...
ოტია. რომ არ დავილოცოთ, არაფრით არ გამოვა... აბა, თებრო დატრიალდი...
ქრისტეფორე. (მალულად) მთლად უკეთესი, უფრო ბუნებრივად გაგისტუმრებთ იმქვეყნად... (პისტოლეტს შეინახავს) აგერ დარიშხანზე უფრო დახვეწილი საწამლავი... უფერო, უსუნო და სწრაფი... (ჯიბიდან პატრა პარკს ამოიღებს. დოქს ფუჩეჩს ააცლის და ღვინოში საწამლავს ჩაყრის. ისევ სამალავში გადაინაცვლებს).
თებრო. რაღამც არ იშლით, ოღონდ, აგერ თაროზე გავშლი! (ჩანთას აიღებს და იქიდან სანოვაგის ამოლაგებას დაიწყებს).
ოთოია. შენ გენაცვალე ოტია, (გადაეხვევა) ბიძადაც მეკუთვნი, ბაბუადაც, მაგრამ უპირველესად ძმა ხარ! კიდევ ათასი წელი გესმინოს ჩიტების ჟღურტულისათვის...
ოტია. კარგი ამბავი გადაგიწყვეტია, ზაფხულში საკმაო დამსვენებელი ჩამოდის... ტყუილად კი არ თქვა ილია ჭავჭავაძემ, ლიტერატურა _ ხალხის ჭკვა, ხალხის გონება _ და განათლების ხარისხიაო! ეს რომ გაპარტახდა, მერე სულ მთლად გაველურდა ხალხი. ნათქვამია, სამწყსოს უმწყემსოდ მავალსა შეჭამს ტურა და მგელიო...
ოთოია. გადამრევს ეს კაცი! ასე, როგორ გაგინათდა გონება! ოტია. აბა, რა გეგონა შენ! ძილის წინ ცოტა თუ არ წავიკითხე, ისე არ მეძინება. ეს ბიბლიოთეკაც, ჩემი და დათიკოს აშენებულია... მართალია, დათიკო უფრო აქტიურობდა, ღამით, სამტეხლოდან ურმით ქვები ჩამოჰქონდა, ზოგჯერ, მთვარის შუქზეც აშენებდა კიდეც... აღვადგენთ აქაურობას, განვაახლებთ.
ოთოია. დემნა შემპირდა, დაგეხმარები და თქვენს სოფელს საგანმანათლებლო პროგრამაში ჩავასმევინებო, წიგნად ფონდს განაახლებთ, კომპიუტერებსაც დადგამთ, ინტერნეტსაც შემოიყვანთ და...
ოტია. ოღონდ, რეპროდუქტორის მოშლის უფლებას ნამდვილად არ მოგცემ... მომეცი ეს მიკროფონი, შევძახო სოფელს, თან ჩემს ხმასაც გავიგონებ! (სიმღერას წამოიწყებს). თებრო. მოდით ახლა, სიმღერას მერეც მოასწრებთ. ეს ღვინო ჩამოასხით. (თებრო ზღურბლთან მდგომი დოქის ასაღებად გადაგამს ნაბიჯს).
ქრისტეფორე. ასე, სიმღერაში საიქიოს გაპარვას, ნატრობს ხალხი. რეპროდუქტორიდან აჟღერებულ ოტიას ხმას, ტორო ყეფით გამოეხმაურება.
ოთოია. დამმალეთ! ერთი ხუთი საათით ადრე გამოუთხრია ხვრელი... ჭიქა, რომ დამინახოს ხელში... (და მოულოდნელად ტორო დოქს ღრენით დაეტაკება. წამიერად, მხოლოდ მისი თავი გამოჩნდება. დოქი ზღურბლთან წაიქცევა და ღვინო დაიღვრება. მერე ძაღლი სცენის მიღმა შემალულ ქრისტიფორეს შეუტევს. გაისმის გასროლის ხმა.
ქრისტეფორე. უჰ, შე დამპალო!
ოთოია. (ბიბლიოთეკიდან გავარდება) არ გაბედო, არ გაბედო, თორემ მიგახრჩობ! (ტორო ყეფით გარბის).
ქრისტეფორე. არ მომეკარო, რომ მიგახვრიტო პასუხს არავინ არ მაგებინებს... თქვე, პირწავარდნილო ჯაშუშებო, დავრეკავ, სადაც საჭიროა, და ისინი მოგხედავენ... ფეხის ხმაზე იგრძნობა, რომ გარბის. ოტია. რა ხდება, სროლა მომესმა თუ?! (გაისმის შვეულმფრენის ხმა).
თებრო. (ოთოიას) ის გველი გვისმენდა შვილო! მიდი, დაიმალე, თორემ დასმენა ბავშვობიდანვე ეხერხება და დააჭერინებს შენს თავს.
ოთოია. ვგრძნობდი, შემოგზავნილი, რომ იყო... თქვენც ფრთხილად იყავით...
თებრო. ამ დედაბერს ციხეში ხომ არ ჩამსვამენ?!
ოტია. აუ, რა ღვინო წააქცია, იმ ეშმაკის ფეხმა... (დოქის ასაღებად წაიწევს).
ოთოია. (უკან მიბრუნებული შეაჩერებს) არ გინდა, შესაძლოა ქრისტიფორემ რამე იმამაძაღლა.
თებრო. იჩქარე შვილო, იჩქარე! აგერ, ვერტალიოტით მოფრინავენ).
ოთოია. (ჯიბიდან ამოღებულ ფურცელს უბეში ჩაიდებს. ჰო, დადარაჯებულნი ყოფილან! (ოტიას გადაეხვევა) ჩაწყნარდება ეგ ინტრიგა და მერე ერთი ჩვენებურად შევუბეროთ! (თებროსკენ მობრუნდება) მადმუაზელ თებრო! (ხელზე მოხდენილად აკოცებს) პრაშჩაი ვენეცია! (გადის).
სურათი მეხუთე
მთვარის შუქით განათებული სოფლის მიდამო. ციხე-დარბაზის ნანგრევებთან კოცონი გიზგიზებს. აქა-იქ ადამიანები აჩრდილებივით მოჩანან. ერთმანეთში დაბალი ხმით საუბრობენ.
არემარეს სივილით გადაუვლის: აგენტები, აგენტები, აგენტები... ჯაშუშები, დივერასანტები...
1-ლი ხმა. ჰო, დივერსიული ჯგუფი ყოფილა.
მე-2 ხმა. კარგი ნუ გადამრევ! თებროს და ოტიას ნაჯაშუშარი რა ვთქვი მე?!
1-ლი ხმა. ოთოიას გაუბრიყვებია, მერე ვერ მორიგებულან და ერთმანეთს მოწამვლას აპირებდნენ...
მე-2 ხმა. კარგი ნუ გადამრევ!
1-ლი ხმა. მოსახლეობაში ანტისახელმწიფოებრივ განწყობის შექმნას ცდილობდნენო!
მე-2 ხმა. კარგი ნუ გადამრევ!
1-ლი ხმა. ოფიციალურად გამოაცხადეს, ყოფილ ბიბლიოთეკაში საჯაშუშო აპარატურა აღმოუჩენიათ... ოთოიაზე ძებნაა გამოცხადებული. სამმაგი აგენტი ყოფილა...
მე-2 ხმა. (ხმის ტონზე დაეტყობა, რომ თანამოსაუბრის ნათქვამის დაჯერებას იწყებს) კარგი ნუ გადამრევ! რაც იმ ომიდან დაბრუნდა მთლად კი ვერ იყო ჭკუაზე...
1-ლი ხმა. საიდუმლოდ მითხრეს, უშიშროების ხალხი, ახლა ოთოიას ტოროს დარაჯობს, პატრონის მოსაძებნად გაცუნცულდება და ჩვენც მივყვებითო. მთელმა სოფელმა იცის, ოთოია, სადაც არ უნდა დაემალოს, აუცილებლად მიაგნებს. მაგრამ, ისიც ისეთი მამაძაღლია, რაღაცას გრძნობს და ადგილიდან არ იძვრის...
მე-2 ხმა. (გაისმის ძროხის ზმუილი) სსუ, ვიღაც გვისმენს მგონი...
1-ლი ხმა. ჰო, ჰო... ჯობია აქაურობას მოვშორდეთ... ბუჩქებში მიმაგრებული ჟუჩოკები ფოთლების შრიალსაც კი შიფრავს... არემარეს კვლავ სივილით გადაუვლის: აგენტები, აგენტები, აგენტები... ჯაშუშები, დივერსანტები...
ციხე-დარბაზის ქვემოთ დემნასა და ოთოიას სილუეტები გამოიკვეთება.
დემნა. კი, აქაც იყვნენ, გადაამოწმეს აქაურობა...
ოთოია. თებროს ბილიკთან, ხევში ვიმალებოდი, მობილურიც გამორთული მქონდა. ყველაფერს ისმენენ. თებრო და ოტია ჯაშუშებად გამოაცხადეს და დაიჭირეს. ის არაკაცი ქრისტიფა, ალბათ ცრუმოწმედ დაიყენეს...
დემნა. ჰო, ქრონიკაში გადმოსცეს ისტორიული ფასეულობების მისაკუთრებას და უცხოეთში გატანას აპირებდენო.
ოთოია. შენც გჯერავს ეგ სისულელე?!
დემნა. ესეთებს, რომ ვიჯერებდე, მაშინ აქ არ ვიქნებოდი, მაგრამ სახელმწიფო მანქანა ამუშავდა, ვიღაცას დაწინაურება უნდა და ასეთი პროფესიონალური აგენტურული ქსელის გახსნას ნამდვილად დაუფასებენ... თან მგონი, რუსეთის აგენტობასთან ერთად კოარადეპუროს რეზიდენტობაც გბრალდება...
ოთოია. შენ ხუმრობ, მაგრამ საქმე უფრო ჩახლართული ჩანს. ხელისუფლებიდან, ვიღაც იმ განძზე ნადირობს. ჩვენ კი, გავეჩხირეთ! თებრო დეიდამ დათიკოს დანატოვარი სიმბოლოებიანი ფურცელი გადმომცა. ოტიაც დათიკოს დანაბარების გახსენებას ცდილობს...
დემნა. დამშვიდდი, დამშვიდდი, უფრო გასაგებად ამიხსენი!
ოთოია. ის განძი ნამდვილად არსებობს, ბიბლიოთეკის კედელში გადაუმალავს დათიკოს, ოტიას ძმაკაცს, ალბათ გოგიბერის დავალებით... (უბიდან გაყვითლებულ ფურცელს ამოაცურებს და გადასცემს) აჰა, ნახე, ზუსტად ის ნიშნები უნდა იყოს.
დემნა. (ფურცელზე გამოსახულ სიმბოლებს მობილურის შუქზე გადაამოწმებს) ეგ, საიდან?! ისაა, თავად დავით მეფის ამოკვეთილი მონოგრამა?!
ოთოია. ხომ გითხარი აღმაშენებლის ხელშენახები ქვები, დათიკოს თავის დროზე, ბიბლიოთეკის კედელში დაუმალავს მეთქი... დემნა. ეგ სამალავის კოდი ჩანს, თავად მეფის ხელწერაა, მაგრამ აი, ერთი მათგანი აშექალას მონოგრამაა, სხვა ქვაზეც აღმოვაჩინე. კვეთილობაში ქალური ხელწერის სინარნარე ნათლად იგრძნობა, შიფრიც მრავალასოიანია და ასომთავრულ დონს ჩახვეული ანი ერთარსებად აღიქმება.
ოთოია. აშექალას მონოგრამა?
დემნა. ჰო, მეფე დავითის მწე ქალი გახლდათ. ამბობენ, სანამ დაიღუპებოდა მეფეს ხილულად თუ მალულად იცავდა. ოსტატურად იცვლიდა გარეგნობას; ხან ბერულად შეიმოსებოდა, ხან სოვდაგრულად, ხან ხელოსანივით. ისე, ლამაზი ქალი ყოფილა... არადა, უცნაური საბრძოლო ხელოვნების საიდუმლოს ფლობდა, შეეძლო ისარივით გაფრენილიყო მტრისკენ და თითებით სასიკვდილო დარტყმა მიეყენებინა.
ოთოია. (ფურცელს თავადაც ჩააცქერდება) კი ლამაზია...
დემნა. ქართული ასომთავრული ანბანის გრაფიკული კომპონენეტებია ვერტიკალი, ჰორიზონტალი, რკალები, დიდი და მცირე რგოლი, რომლებითაც ერთი ასო მეორეს ემსგავსება... აშექალა, როგორც ჩანს ქვაზე კვეთილობის ხელოვნებასაც მარჯვედ ფლობდა. შიფრში ისეთი ასოს არსებობა, რომელიც თავისთავში მოიცავს სხვა ასოს, რომელსაც იგი აღემატება დეტალით, რითაც მას შეუძლია მიიღოს ერთზე მეტი მნიშვნელობა, ქმნის ინფორმაციის სიჭარბეს. რაც თავის მხრივ ზრდის შიფრის ჭეშმარიტი ვარიანტის დანარჩენებიდან გამოცალკავების ალბათობას...…
ოთოია. ლექციისთვის მადლობა მომიხსენებია, მაგრამ მე დასაჭერად დამზდევენ...
დემნა. დაიცა, თემის გაშლისას, თავსატეხსაც ადვილად ვხსნი...
ოთოია. ჰო, ყველა თავის საბერველიდან უქშენს... (გაისმის შვეულმფრენის ხმა. დამფრთხალი შაშვი ჭახჭახით გადაიფრენს. იქვე ჩხიკვი შეიჟღურტულებს).
დემნა. შიფრის, მონოგრამის გამოკვეთისას, უპირატესი, გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს, თვით მონოგრამის შემდგენლის ინტუიციას, მისი აბსტრაქტული აზროვნების დონეს, მის მხატვრულ გემოვნებას... დავით მეფის გალობანი სინანულისანის კითხვისას, სადაც დაახლოებით ასამდე ცოდვაა აღნუსხული ამ ციხე-დარბაზის მონოგრამის საბოლოო ფორმის გრაფიკული თუ ეპიგრაფული განცხადება არ განცხადების სიმბოლურ მინიშნებას გადავაწყდი.
ოთოია. დემნა, გამოდი ბურანიდან, თორემ მე რომ გამსკვანჩავენ მერე... (გაისმის ვნებიანი კვნესისმაგვარი ბგერები) წავიდა უროსა და გრდემლის ბაასი...
დემნა. დაიცა, ლაბირინთიდან გასასვლელს ვუახლოვდებით... მიუხედავად იმ არსებითი შემოქმედებითი თავისუფლებისა, რაც მონოგრამის შემდგენელს გამოსახულების შექმნის პროცესში გააჩნია, იგი მეტნაკლებად, მაინც შეზღუდულია ფორმის არჩევანში, რადგან მას უხდება გამოსახულების მომავალ სტრუქტურაში ჩასართველი შიფრისეულ ელემენტთა სახით, ამ სტრუქტურამდე არსებულ სტრუქტურათა წინასწარმოცემულობის გათვალისწინება, რომელთა ხელაღებით აღიარება... (ვნებიანი კრუსუნის ხმა თითქოს გადაიფრენს).
ოთოია. (ზემოთ აიხედავს) ეს რა ხდება?! აღფრთოვანებისგან მგონი აფრინდნენ...
დემნა. რომელთა ბოლომდე უგულველებყოფა, შეუცნობადობის გარკვეულ ზღვარს იქით შეცვლა, მისთვის საკითხავი ღირებულების შენარჩუნების აუცილებლობის გამოისობით, მას არ შეუძლია. (ლაღად ამოისუნთქავს) ძირძველი ქართველები ძალზე შემოქმეთებითად უდგებოდნენ ასომთავრული ანბანის ჩვეულებრივ გრაფიკას... (ვნებიან კვნესას, ახლა კაცის ქშენა დაემატება)
ოთოია. ისინი კი უდგებოდნენ, მაგრამ მე გავთავდი და ისაა, შესაძლოა ყოველ წამს ჩამავლონ ხელი... (კვნესა-ქშენა სხვა მხარეს გადაინაცვლებს) ბიჭო, ნახე, ესენი ყოველ მხარეს უბერავენ!
დემნა. ცვლიდნენ რა მას კონკრეტული გამოსახულებისათვის მისადაგებული, სტილიზებული და, თუ შეიძლება ასე ითქვას, მოდერნიზებული ნაირსახეობით. ზოგიერთი ნიშნის გეომეტრიულობის გამო მასში შემავალ ასოებს დაკარგული აქვთ მრგლოვანისათვის დამახასიათებელი სილბო...
ოთოია. და რეალური საფრთხის შეგრძნება... (ცისკენ წაიმღერებს) დასირმულია შენი სუნთქვა უცხო ფერებით, სხვა სამყაროდან ჩამოღვენთილ სულით ნაბანო... იქნებ, შენ მითხრა, შენ ამიხსნა სამყაროს არსი, ფიქრთა აკვანო, _ ჩემო ანბანო...
დემნა. (უფრო აღმაფრენით) რკალები იქცევიან კუთხეებად, რგოლი –კვადრატად ან სამკუთხედად... (ვნებიანი ბგერები ქვაგრეხილზე აჟღერდება).
ოთოია. გამაგიჟებს ეს ხალხი! აუ, ამათ მეტი არაფერი ადარდებთ... კვერავენ და კვერავენ! შენ, აქ, ლაშქრელები გყავს თუ?!
დემნა. (იცინის) სახელს გვიტეხს, მგონი ჯაშუშად მოგვიჩინეს...
ოთოია. (დაიბნევა. მიმოიხედავს) ვიინ? დემნა. ჩხიკვზე გეუბნები, ეტყობა, ყური მოჰკრა აქაურ ვნებიან კრუსუნსა და ქშენას, დაისწავლა და ხუშტური, რომ წამოუვლის იმიტაციების სეანსებს გვიწყობს...
ოთოია. (იცინის) კი ვიფიქრე, ასე მასიურად რამ გაახელათ მეთქი... აბა ჯაფარა გვეთუმარება?!
დემნა. ჰო, ეს გამორჩეული იმიტატორი ჩანს... თავისებური წამქეზებელია!
ოთოია. (მიუყურადებს) ვერტმფრენი, ჩანს სამჭედლოსთან დაეშვა, ალბათ...
დემნა. ნუღა დარდობ! გადარჩენილი ხარ. გავშიფრე, ის განძი ბიბლიოთეკის კედელში კი არა, აი, იმ კლდეში უნდა იყოს... (მოეხვევა) სენსაციური აღმოჩენა იქნება! ავანტიურისტები ხელმოცარული დარჩნენ.
ოთოია. მაგ განძზე ტუზები ნადირობს... მე შემთხვევით გამოვასწარი და ამას არ მაპატიებენ. შეიძლება, გაუფრთხილებლად მიმახვრიტონ. ვითომ ბოროტმოქმედთა მიმართ ნულოვანი ტოლერანტობის ნიშნით.
დემნა. კი, გონივრული ეჭვი უკვე არსებობს...
ოთოია. მთელი სოფელი ალყაში ჰყავთ მოქცეული. მე პირდაპირ ნანგრევებისკენ წამოვედი. მაგრამ მერე მივხვდი, შეიძლება, თქვენთვისაც საფრთხე შემექმნა და... მოკლედ, ბეწვზე გამოვასწარი. მაგათ სოფელში ვგონივარ დამალული. (მოულოდნელად მანქანების ფარების შუქები გადასერავენ მიდამოს). აჰა, ისევ მეძებენ...
დემნა. რა ოპერატიულობაა?! არემარეს სივილით გადაუვლის: აგენტები, აგენტები, აგენტები... ჯაშუშები, ქვეყნის გამყიდვლები!!! ჩხიკვიც უმალ მიბაძავს.
ოთოია. შენც გემუქრება საფრთხე, კონტრდაზვერამ ძველ ბიბლიოთეკაში შენი ნაჩუქარი აპარატურა იპოვნა... და როგორც ნივთმტკიცება საქმეს დაურთავდნენ. ხომ იცი, მაგათ მერე თავისი მონაჩმახის ისე სჯერათ, ვეღარ გადაათქმევინებ და...
დემნა. ჩვენ დავასწრებთ... მაგ ამბავზე მეც მაქვს სხვა ინფორმაცია. ოთოია. თებრო დეიდას და ოტიას რა ეშველება, ესენი, ისე არიან გაავებულები, მაგათ სასჯელის შეკრებითობის პრინციპის პირობაზე, ალბათ, ოც-ოც წელს მაინც მიუსჯიან. ოტია ოთხმოც წელს კარგა ხნის გადაცილებულია, ამდენი წლის შემდეგ, საკუთარი ხმა პირველად გაიგო, ჩიტების ჭიკჭიკსაც მოუსმინა, და ბავშვივით გახარებული იყო, დათიკოს დანაბარებს გავიხსენებო, თებრო დეიდა...
დემნა. დამშვიდდი, დავასწრებთ, ახლა მთავარია, განძი ვიპოვნოთ, კადრებს საქვეყნოს გავხდით... და ბრალდებაც მოგეხსნებათ. (ტოროს ხმა მოპირდაპირე მხარეს გაისმის).
ოთოია. მგონი გზას უბნევს, სხვა მხარეს მირბის, მაგას ვენაცვალე!
დემნა. ფანტასტიკური ძაღლია! (მოულოდნელად იქაურობას ზემოდან პროჟექტორის შუქი გადაუვლის. ორივე გაწვება).
ოთოია. თფუ, საიდან წამოგვეპარნენ! ასე, სხვა რამეში, რომ იმარჯვონ...
დემნა. დაბეჩავებული ხალხის დაშინება ადვილია... დილამდე გვირაბის სამალავში გაატარებ, დილით კი, აქ ჩემი მეგობარი ჟურნალისტები ჩამოვლენ, პრესა, რადიო, ტელევიზიაც იქნება. ოთოია. იქ, რომ არაფერი აღმოჩნდეს?!
დემნა. ეგ ვერსია, სხვა ამბითაც დასტურდება, მხოლოდ ის მქონდა გასარკვევი, რომელ კლდეზე იყო მინიშნება. თანაც ის განძი, ბიბლიოთეკის კედელში ნამდვილად არ იქნება. გოგიბერმა შესაძლოა, განძის შესახებ არცკი იცოდა, მისთვის უმთავრესი, დავითისეული ქვების გადამალვა იყო...
ოთოია. და მაინც...
დემნა. საგანძური იქ უნდა იყოს, ვიცი საიდან უნდა მივუდგე და რომელ ადგილას გამოვტეხოთ. გამოქვაბულის შესავლელი თავად კლდის ნატეხით ისე უნდა იყოს დაფარული, რომ ჩვეული თვალით ვერაფერს შეამჩნევ. ირიჟრაჟებს თუ არა ბიჭებთან ერთად მოძიებას შევუდგები. ვიპოვით... (ახლა თვითმფრინავის ხმა გაისმის) აუ, რას წვალობს ეს ხალხი. აი, ეს ლოდი გადაწიე და შიგ ჩაძვერი.
ოთოია. დესანტის გადმოსხმას ხომ არ აპირებენ?..
დემნა. შესაძლოა, მაგათ კუდიანებზე ნადირობა აქვთ გამოცხადებული. ეშმაკმა უწყის, ის ტვინგახურებული რა სცენარს ამოაფრქვევს. აბა, ჩქარა! (ოთოია ხვრელში შეძვრება. დემნა შესასვლელს ლოდით დაფარავას. მერე ციხე-დარბაზისკენ გასძახებს) ქართველო, ხელი ხმალს იკარ!!! გაისმის საეკლესიო ზარის რეკვა. გალავნის შიგნით ერთმანეთის მიყოლებით ჩირაღდნები აინთება და ხალხური სიმღერა “ქართველო, ხელი ხმალს იკარ” ახმიანდება. (ძრავის ხმა მინელდება, ანუ თვითმფრინავი გეზს შეიცვლის).
ეპილოგის მაგიერ
ღამის სიბნელე. მთვარეს ღრუბლები ფარავს. რეპროდუქტორიდან ვალსის ჩუმი ხმა ისმის.
1-ლი ხმა. დასრულდა ესე ამბავი, ვითარც სიზმარი ღამისა...
მე-2 ხმა. ნურას უკაცრავად... კლდის სამალავში აღმოჩენილ ძველ ხელნაწერების შესწავლა ჯერ არ დამთავრებულა. ამბობენ ერთ-ერთ წინასაწარმეტყველებაში ამ საუკუნის მესამე ათეულში საქართველოს შემწედ დიადი ციური ძალა მოევლინება...
1-ლი ხმა. ოღონდ, იმ პირობით, თუ ქართველნი ღირსეულ კაცთა ანუ როგორც ილია ბრძანებდა გონიერ და პირიან კაცთა ერთობას შეკრავენო...
მე-2 ხმა. ესეც იქნება, ხომ ნახე ლაშქრელებმა რა გონიერება და სოლიდარობა გამოიჩინეს. იმ განძის ამბავი უმალვე გაასაჯაროეს, ქვეყანას მოფინეს და სამართალმაც პური ჭამა...
მე-2 ხმა. ესეც იქნება, ხომ ნახე ლაშქრელებმა რა გონიერება და სოლიდარობა გამოიჩინეს. იმ განძის ამბავი უმალვე გაასაჯაროეს, ქვეყანას მოფინეს და სამართალმაც პური ჭამა...
1-ლი ხმა. აბა, რა თავის მოჭრა იყო... თებრო მოსთქვამდა, ამ გაგანია დემოკრატიაში, მე და ოტიას სამშობლოს გამყიდველის იმხელა იარლიყი მოგვაწებეს, ცხონებულ ბაბუაჩემს, ცნობილ ფედერალისტ ნესტორსაც კი არ დაესიზმრებოდაო. ოთოია ბეწვზე გადაურჩა ოცწლიანს.
მე-2 ხმა. სამაგიეროდ, ის მოხდელი, აქტივისტი გოგო ისე მოიხიბლა მისით, რომ ქალაქიდან აქ გადმოვიდა საცხოვრებლად, და განახლებულ ბიბლიოთეკაში დაიწყო მუშაობა...
რეპროდუქტორიდან ვალსის ხმა გაისმის. მთვარეს ღრუბლები გადაეყრება.
1-ლი ხმა. ესენიც ერთმანეთით ტკბებიან... შეხედე, რა მოხდენილად ცეკვავენ...
მე-2 ხმა. ექიმს ოტია დაურიგებია მწუხარე მოგონებათა სინდრომი, რომ მოგეხსნას, რეაბილიტაციის კურსი უნდა გაიარო, წარმოდგენაში კი არა, რეალობაში, ვინმე შენთვის სასურველ ქალთან ხშირად იცეკვე და განიკურნებიო...
1-ლი ხმა. აა, მოულოდნელი გატაცების სინდრომმა რომ გაუაროს...
მე-2 ხმა. ნახე, ნახე, სამჭედლოს როგორ თავბრუდამხვევად უვლიან! ბრავო, ბრავისიმო! თებრო და ოტია ვალსის ცეკვით მოხდენილად შემოდიან.
1-ლი ხმა. ამათ, მაიას ტომის უკანასკნელი წინასაწარმეტყველება, ქვეყნის დასასრულის შესახებ, ნამდვილად არ ადარდებთ!
მე-2 ხმა. თუ მართლა წარღვნა გველოდება, კარგად კი ამთავრებენ...
1-ლი ხმა. ოღონდ, ის ვერ გამიგია, მადმუაზელ თებრო დუბლიორია, კასკადიორი, თუ...
მე-2 ხმა. რა ვიცი, აგერ ახლა, ქვეყნის მაშტაბით მამალ დივერსანტად მონათლეს და...
1-ლი ხმა. სსსუ, სიფრთხილეს თავი არ სტკივა!
გაისმის ჩხიკვის გამოჯავრებები: ვნებიანი ოხვრა-კვნესა და მერე უცებ: აგენტებო, ჯაშუშებო, დივერსანტებო, მკვლელებო!
მე-2 ხმა. აჰა, წარღვნაა, აბა, რა...
1-ლი ხმა. ისტორია უგუნურებას ხალისით იმეორებს!
მე-2 ხმა. სამაგიეროდ, ის მოხდელი, აქტივისტი გოგო ისე მოიხიბლა მისით, რომ ქალაქიდან აქ გადმოვიდა საცხოვრებლად, და განახლებულ ბიბლიოთეკაში დაიწყო მუშაობა...
რეპროდუქტორიდან ვალსის ხმა გაისმის. მთვარეს ღრუბლები გადაეყრება.
1-ლი ხმა. ესენიც ერთმანეთით ტკბებიან... შეხედე, რა მოხდენილად ცეკვავენ...
მე-2 ხმა. ექიმს ოტია დაურიგებია მწუხარე მოგონებათა სინდრომი, რომ მოგეხსნას, რეაბილიტაციის კურსი უნდა გაიარო, წარმოდგენაში კი არა, რეალობაში, ვინმე შენთვის სასურველ ქალთან ხშირად იცეკვე და განიკურნებიო...
1-ლი ხმა. აა, მოულოდნელი გატაცების სინდრომმა რომ გაუაროს...
მე-2 ხმა. ნახე, ნახე, სამჭედლოს როგორ თავბრუდამხვევად უვლიან! ბრავო, ბრავისიმო! თებრო და ოტია ვალსის ცეკვით მოხდენილად შემოდიან.
1-ლი ხმა. ამათ, მაიას ტომის უკანასკნელი წინასაწარმეტყველება, ქვეყნის დასასრულის შესახებ, ნამდვილად არ ადარდებთ!
მე-2 ხმა. თუ მართლა წარღვნა გველოდება, კარგად კი ამთავრებენ...
1-ლი ხმა. ოღონდ, ის ვერ გამიგია, მადმუაზელ თებრო დუბლიორია, კასკადიორი, თუ...
მე-2 ხმა. რა ვიცი, აგერ ახლა, ქვეყნის მაშტაბით მამალ დივერსანტად მონათლეს და...
1-ლი ხმა. სსსუ, სიფრთხილეს თავი არ სტკივა!
გაისმის ჩხიკვის გამოჯავრებები: ვნებიანი ოხვრა-კვნესა და მერე უცებ: აგენტებო, ჯაშუშებო, დივერსანტებო, მკვლელებო!
მე-2 ხმა. აჰა, წარღვნაა, აბა, რა...
1-ლი ხმა. ისტორია უგუნურებას ხალისით იმეორებს!
დასასრული
***
პიესები:
***
***
პიესები:
- უცნაურ ძიებათა არომატი (დრამა ირონიული ველით) / Ар...
- უცნაურ ძიებათა არომატი (დრამა ირონიული ველით) / Ар...
- ლეგენდის სატყუარა (პიესა) / The bait of legend (pl...
- ლეგენდის სატყუარა (პიესა) / The bait of legend (pl...
- პიესა _ ”ცრემლიანი კომედია” / ”მიდი, მიაწექ!..” / ...
- პიესა _ ”ცრემლიანი კომედია” / ”მიდი, მიაწექ!..” / ...
- ქალბატონი ქალიშვილი (პიესა)
- კალიების შემოსევა (კომედია)
- ...ბედი შენი... (დრამა)
- სიყვარული აგვამაღლებს (დრამა)
***
***
========
გადაფურცლეთ წიგნები და ჟურნალები... ჯანრი გოგეშვილი, _ Look through books and magazines... Janri gogeshvili
***
***
***
Комментариев нет:
Отправить комментарий